見出語 |
用例 |
samdigdhasapakṣavṛttir vipakṣavyāpī anaikāntikaḥ (hetvābhāsa) |
HTU 43: tathā samdigdhasapakṣavṛttir vipakṣavyāpī hetur anaikāntiko yathā / ṛṣabhavardhamānādidharmī sarvajña iti sādhye kevaliśāstrakaraṇād iti hetuḥ sapakṣe sarvajñe samdigdhaḥ / sarvajñasyātīndriyatvāt kevaliśāstrakaraṇaṃ saṃdigdhaṃ / vipakṣe varāhamihirādāv asarvajñe vidyate // |
samyagjñāna (=pramāṇa) |
NB 1.1: samyagjñānapūrvikā sarvapuruṣārthasiddhir iti tad vytpādyate // NB 1.2: dvividhaṃ samyagjñānam // NB 1.3: pratyakṣam anumānaṃ ca // |
sandigdhasādhanavyatireka (vaidharmyadṛṣṭāntābhāsa) |
NB 3.132: sandigdhasādhanavyatireko yathā, na trayīvidā brāhmaṇena grāhyavacanaḥ kaścid vivakṣitaḥ puruṣo rāgādimattvād iti / atra vaidharmyodāharaṇam, ye grāhyavacanā na te rāgādimantaḥ / tad yathā gautamādayo dharmaśāstrāṇāṃ praṇetāra iti. gautamādibhyo rāgādimattvasya sādhanadharmasya vyāvṛttiḥ sandigdhā // HTU 75: samdigdhasādhanavyatireko yathā / nātra trayīvidā brāhmaṇena grāhyavacanaḥ kapilakaṇādādiḥ puruṣo rāgādimattvād iti / atra viadharmyodāharaṇam ye grāhyavacanā na te rāgādimanto yathā gautamādayo dharmaśāstrānāṃ praṇetāra iti / gautamādibhyo rāgādimattvasya dharmasya vyāvṛttiḥ saṃdigdhā // TSop 3.20: saṃdigdhasādhanavyatirekaḥ yathā na trayīvidā brāhmaṇena grāhyavacanaḥ kaścid vivakṣitaḥ puruṣo rāgādimattvāt / atra vaidharmyodāharaṇam / ye grāhyavacanā na te rāgādimantas tad yathā gautamādayo dharmaśāstrāṇāṃ praṇetāraḥ gautamādibhyo rāgādimattvasya sādhanadharmasya vyāvṛttiḥ saṃdigdhā / |
sandigdhasādhyadharmādi(sādharmyadṛṣṭāntābhāsa) |
NB 3.126:tathā sandigdhasādhyadharmādayaś ca, yathā rāgādimān ayaṃ vacanād rathyāpuruṣavat / maraṇadharmo 'yaṃ puruṣo rāgādimattvād rathyāpuruṣavat / asarvajño 'yaṃ rāgādimatvād rathyāpuruṣavad iti // HTU 61: tathā saṃdigdhasādhyadharmā dṛṣṭāntābhāsaḥ / kaścit puruṣo dharmī rāgādimān vacanāt / rathyāpuruṣavat / tatra dṛṣṭānte rathyāpuruṣe rāgādimattvaṃ saṃdigdhaḥ paracetovṛttīnāṃ duranvayatvāt // TSop 3.19: rāgādimān ayaṃ puraṣo vacanāt / rathyāpuruṣavat / saṃdigdhasādhyadharmo 'yaṃ dṛṣṭāntābhāsaḥ / rathyāpuruṣe vacanaṃ pratyakṣeṇaiva niścitam iti sādhanadharmas tatra siddhaḥ / sādhyadharmas tu rāgādimattvaṃ saṃdigdham / |
sandigdhasādhyavyatirekādi (vaidharmyadṛṣṭāntābhāsa) |
NB 3.131: tathā sandigdhasādhyavyatirekādayaḥ, yathā asarvajñāḥ kapilādayo 'nāptā vā, avidyamānasarvajñatāptatāliṅgabhūtapramāṇātiśaya-śāsanatvād iti / atra vaidharmyodāharaṇam, yaḥ sarvajña āpto vā sa jyotirjñānādikam upadiṣṭavān, yathā ṛṣabhavardhamānādir iti / tatrāsarvajñatānāptayoḥ sādhyadharmayoḥ sandigdho vyatirekaḥ // HTU 74. saṃdigdhasādhyavyatireko dṛṣṭāntābhāso yathā / asarvajñaḥ kapilādayaḥ / sarvajñatāliṅgabhūtakevaliśāstrākaraṇād iti / atra vaidharmyodāharaṇam / yaḥ sarvajñaḥ sa jyotirjñānādikam upadiṣṭavān / yathā ṛṣabhavardhamānādir iti / atra vaidharmyodāharaṇād ṛṣabhavardhamānāder asarvajñatā nivṛttā na veti saṃdehaḥ // TSop 3.20: tathā saṃdigdhasādhyavyatirekaḥ / yathā 'sarvajñāḥ kapilādayaḥ / avidyamānasarvajñatāliṅgabhūtapramāṇātiśayaśāsanatvāt / atra vaidhamyodāharaṇam / yaḥ sarvajñaḥ sa jyotirjñānādikam upadiṣṭavān / yathā varddhamānādiḥ / varddhamānāder asarvajñatāyāḥ sādhyadharmasya saṃdigdho ubhayavyatirekaḥ / saṃdigdhavyatirekaḥ / |
sandigdhavipakṣavyāvṛttika (anaikāntikahetvābhāsa) |
NB 3.70-71: tathāsyaiva rūpasya sandehe 'py anaikāntika eva // yathā asarvajñaḥ kaścid vivakṣitaḥ puruṣo rāgādimān vā sādhye vaktṛtvādiko dharmaḥ sandigdhavipakṣavyāvṛttikaḥ // NB 3.71-72: sarvajño vaktā nopalabhyate ity evaṃprakārasyānupalambhasyā-dṛśyātmaviṣayatvena sandehahetutvāt / [tato] asarvajñaviparyayād vaktṛtvāder vyāvṛttiḥ sandigdhā // vaktṛtvasarvajñatvayor virodhābhāvāc ca yaḥ sarvajñaḥ sa vaktā na bhavatīty adarśane 'pi vyatireko na sidhyati sandehāt // NB 3.78-79: sa ca dvividho api virodho vaktṛtvasarvajñatvayor na sambhavati // na cāviruddhavidher anupalabdhāv apy abhāvagatiḥ // HTU 42: tathā saṃdigdhavipakṣavyāvṛttikaḥ sapakṣavyāpī hetur anaikāntiko yathā / kapilādidharmy asarvajña iti sādhye vaktṛtvād iti hetuḥ / rathyāpuruṣādau sapakṣe 'sti / vipakṣe sarvajñe saṃdigdhaḥ / sarvajñasyātīndriyatvād vacanam asti na veti saṃdigdham // TSop 3.13. tathāsyaiva rūpasya saṃdehe 'py anaikāntika eva / yathā sarvajñaḥ kaścid vivakṣitaḥ puruṣo rāgādimān veti sādhye vaktṛtvādiko dharmaḥ saṃdigdhavipakṣavyāvṛttikaḥ / sarvatraikadeśe vā sarvajño vaktā nopalabhyata iti / evaṃ prakārasyānupalambhasyādṛṣyātmaviṣayatvena saṃdehahetutvāt / asarvajñaviparyayād vaktṛtvāder vyāvṛttiḥ saṃdigdhā // |
sandigdhavyatireka (anaikāntikahetvābhāsa) |
NB 3.80-82: rāgādīnāṃ vacanādeś ca kāryakāraṇabhāvāsiddheḥ // arthāntarasya cākāraṇasya(/vākaraṇasya) nivṛttau na vacanāder nivṛttiḥ // iti sandigdhavyatireko anaikāntiko vacanādiḥ // |
sandigdhobhayavyatireka(vaidharmyadṛṣṭāntābhāsa) |
NB 3.133: sandigdhobhayavyatireko yathā, avītarāgāḥ kapilādayaḥ, parigrahāgrahayogād iti / atra vaidharmyeṇodāharaṇam, yo vītarāgo na tasya parigrahāgrahaḥ, yathā ṛṣabhāder iti / ṛṣabhāder avītarāgatvaparigrahāgrahayogayoḥ sādhyasādhanadharmayoḥ sandigdho vyatirekaḥ // HTU 76: saṃdigdhobhayavyatirekī yathā / avītarāgāḥ kapilādayaḥ parigrahāgrahayogād iti / atra vaidharmyodāharaṇam yo vītarāgo na tasya parigrahāgrahau saṃbhavataḥ yathā ṛṣabhavardhamānāder iti / ṛṣabhāder vaidharmyadṛṣṭāntād avītarāgatvaṃ sādhyadharmaḥ parigrahāgrahayogaḥ sādhanadharmo vyāvṛtto na veti saṃdehaḥ / apūrvārthalābhaḥ parigrahaḥ / labdhasyāparityāga āgrahaḥ / tau ca dvāv api ṛṣabhādau saṃbhavyete / chatracāmaradundubhīnāṃ parigrahāgrahaśravaṇāt // TSop 3.20: saṃdigdhobhayavyatirekaḥ / yathā avītarāgāḥ kapilādayaḥ / parigrahāgrahayogāt / parigraho jīvitapariṣkārāṇāṃ svīkāraḥ / āgrahas teṣv evābhiṣvaṅgaḥ / atra vaidharmyād udāharaṇam / yo vītarāgo na tasya parigrahāgrahau / yathā ṛṣabhādeḥ / ṛṣabhāder avītarāgatvaparigrahāgrahayoḥ sādhyasādhanadharmayor vyatirekaḥ saṃdigdhaḥ / sapakṣa (See Tilleman's article) NB 2.9: sādhyadharmasāmānyena samāno 'rthaḥ sapakṣaḥ // NPra 2. 2. 2: sādhyadharmasāmānyena samāno 'rthaḥ sapakṣaḥ / tadyathā / anitye śabde sādhye ghaṭādir anityaḥ sapakṣaḥ // HTU 5: kaḥ sapakṣaḥ / sādhyadharmeṇa sāmānyena samānaḥ sapakṣo yathā ghaṭādir iti // TSop 2.5: sādhyadharmasāmānyena samāno 'rthaḥ sapakṣaḥ samānaḥ sadṛśo yo 'rthaḥ (pakṣeṇa) sa sapakṣa uktaḥ / upacārāt samānaśabdena viśiṣyate / samānaḥ pakṣaḥ sapakṣaḥ / samānasya ca sa śabdādeśo yogavibhāgāt / samānaḥ pakṣo 'syeti tu na kartavyam / evaṃ hi pakṣeṇa sādṛśyaṃ sapakṣasya na pratipāditaṃ syāt / pakṣasyaiva ca sapakṣasādṛśyaṃ pratipāditaṃ syāt / na caitat / sapakṣasyāprasiddhatvāt / idānīm eva hi tallakṣaṇaṃ kriyate / samānatā ca sādhyadharmasāmānyena / |
sandigdhāsiddha (hetvābhāsa) |
NB 3.63-64: tathā svayaṃ tadāśrayaṇasya vā sandehe 'siddhaḥ // yathā bāṣpādibhāvena sandihyamāno bhūtasaṃghāto 'gnisiddhāv upadiśyamānaḥ sandigdhāsiddhaḥ // NB 3.65-66: yatheiha nikuñje mayūraḥ kekāyitād iti // tadāpātadeśavibhrame // NPra 3.2.1.1: bāṣpādibhāvena saṃdihyamāno bhūtasaṃghāto 'gnisiddhāv upadiśyamānaḥ saṃdigdhāsiddhaḥ // HTU 32: saṃdigdhāsiddho yathā / yady ayaṃ dhūmo 'gnir atreti sādhye hetor evāniścayāt // HTU 33: dharmisaṃdehe 'py asiddho yathā / iha bahuṣu nikuñjeṣu kvacid ekasmin nikuñje mayūra iti sādhye kekāyikād iti hetuḥ // |
sapakṣaikadeśavṛttir vipakṣavyāpī (anaikāntikahetvābhāsa) |
NPra 3. 2. 2. 3.: sapakṣaikadeśavṛttir vipakṣavyāpī yathā / aprayatnānantarīyakaḥ śabdo 'nityatvāt / aprayatnānantarīyakaḥ pakṣaḥ / asya vidyudākāśādiḥ sapakṣaḥ / tatraikadeśe vidyudādau vidyate 'nityatvaṃ nākāśādau / aprayatnānantarīyakaḥ pakṣaḥ / asya ghaṭādir vipakṣaḥ / tatra sarvatra ghaṭādau vidyate 'nityatvam / tasmād etad api vidyudghaṭasādharmyeṇānaikāntikam / kiṃ ghaṭavad anityatvāt prayatnānantarīyakaḥ śabdaḥ āhosvid vidyudādivad anityatvād aprayatnānantarīyaka iti // HTU 39: tathā śabdasyāprayatnānantarīyakatve sādhye 'nityatvād iti hetuḥ / sapakṣaikadeśavṛttir vipakṣavyāpy anaikāntikaḥ // aprayatnānantarīya[ka]ḥ śabdasya vidyudākāśādiḥ sapakṣaḥ tatraikadeśe vidyudādau vartate 'nityatvaṃ nākāśādau / prayatnāntarīyakaḥ punaḥ sarvo ghaṭādir vipakṣaḥ / tatra sarvatra vartate // TSop 3.12: aprayatnānantarīyakaḥ śabdo 'nityatvād vidyud iva / ayaṃ sapakṣaikadeśavṛttiḥ / aprayatnānantarīyako 'sya sapakṣo 'vidyudākāśādiḥ / tatrānityatvaṃ vidyuti vartate nākāśādau / |
saṃdigdhasādhanadharma (sādharmyadṛṣṭāntābhāsa) |
HTU 62: saṃdigdhasādhanadharmā yathā / kaścit puruṣo maraṇadharma iti sādhye rāgādimattvād iti hetuḥ / rathyāpuruṣe dṛṣṭānte saṃdigdhaḥ / vītarāgo 'pi rāgīva ceṣṭate yataḥ // TSop 3.19: maraṇadharmā 'yaṃ puruṣaḥ / rāgādimattvād rathyāpuruṣavat / rathyāpuruṣe maraṇadharmatvaṃ sādhyadharmotpattimattvādinā liṅgena niścitam / rāgādimattvaṃ tv aniścitam iti saṃdigdhasādhanadharmā / |
saṃdigdhānvayavyatirekahetur anaikāntikaḥ (hetvāhāsa) |
HTU 44: saṃdigdhānvayavyatirekahetur anaikāntiko yathā sātmakaṃ jīvaccharīraṃ prāṇādimattvād iti hetuḥ / jīvaccharīrasaṃbandhī prāṇādir na sātmake [anātmake] vā pravṛtto nivṛtto veti niścīyate // |
saṃdighdobhayadharma-dṛṣṭāntābhāsa |
HTU 63: saṃdighdobhayadharmā dṛṣṭāntābhāso yathā kaścit puruṣo dharmī asarvajña iti sādhye rāgādimattvād iti hetuḥ / rathyāpuruṣe dṛṣṭānte sādhyaṃ sādhanaṃ saṃdigdham // TSop 3.19: asarvajño 'yam puruṣo rāgādimattvād rathyāpuruṣavat / saṃdigdhobhayadharmā / sādhyadharmasādhanadharmavyāvṛtter, rathyāpuruṣe niścetum aśakyatvād anvayaḥ /
|
svabhāva (of svabhāvaviśeṣa in upalabdhilakṣaṇaprāpti) |
NB 2.15: satsv anyeṣūpalambhapratyayeṣu yaḥ pratyakṣa eva bhavati sa svabhāvaḥ // |
svabhāvahetu |
NB 2.16-17: svabhāvaḥ svasattvā(mātra)bhāvini sādhyadharme hetuḥ // yathā vṛkṣo 'yaṃ, śiṃśapātvād iti // NB 2.25: te ca tādātmyatadutpattī svabhāvakāryayor eveti tābhyām eva vastusiddhiḥ // NB 3.10: tathā svabhāvahetoḥ prayogaḥ // (1) NB 3.11: yat sat tat sarvam anityaṃ yathā ghaṭādir iti / śuddhasya svabhāvahetoḥ prayogaḥ // (2) NB 3.12: yad utpattimat tad anityam iti svabhāvabhūtadharmabhedena svabhāvasya prayogaḥ // (3) NB 3.13-15: yat kṛtakaṃ tad anityam ity upādhibhedena.// apekṣitaparavyāpāro hi bhāvaḥ svabhāvaniṣpattau kṛtaka iti // evaṃ pratyayabhedabheditvādayo ['pi] draṣṭavyāḥ. NB 3.16: sann utpattimān kṛtako vā śabda iti pakṣadharmaopadarśanam // NB 3.17: sarva ete sādhanadharmā yathāsvaṃ pramāṇaiḥ siddhasādhanadharma-mātrānubandha eva sādhyadharmo avagantavyāḥ // NB 3.18-20: tasya eva tat // svabhāvasya ca hetutvāt // vastutas tayos tādātmyam // NB 3.21-22: tanniṣpattāv aniṣpannasya tatsvabhāvatvābhāvāt // vyabhicārasambhavāc ca // NB 3.26: asaty anityatve nāsty [eva] sattvam utpattimattvaṃ kṛtakatvaṃ vā / saṃś ca śabda utpattimān kṛtako vā iti svabhāvahetoḥ prayogaḥ //
HTU 101: svabhāvahetuḥ / vṛkṣo 'yaṃ śiṃśapātvād iti / pūrvapravartitaśiṃśapāvyavahāravat / asati vṛkṣatve na bhavaty eva śiṃśapātvam / yathā sthaṇḍilapradeśe / atrāpi vyāpyavyāpakabhāve niścite sati vyāpyo hetur draṣṭavyaḥ //
TSop 2.13: svabhāvaḥ svasattāmātrabhāvini sādhyadharme hetuḥ / yo hetor ātmanaḥ sattām apekṣya vidyamāno na hetusattāvyatiriktaṃ kiṃcid dhetum apekṣate / tasimn sādhye yo hetuḥ sa svabhāvaḥ / anena ca viśeṣaṇe nāntyāt kāraṇāt kāryaṃ yad utpadyate tasya saṃgrahaḥ kṛtaḥ / tad api hi tasya svabhāva eva / tatsattāmātrabhāvitvāt / anyārtham api kṛtam anyārthaṃ bhavatīti nyāyāt paravipratipattir api nirākṛtā pare hi paścātkālabhāvinam api kṛtakatvādidharmaṃ svabhāvam icchantīti / yathā vṛkso 'yaṃ śiṃśapātvād iti /
TSop 3.5: tathā svabhāvahetoḥ prayogaḥ / yat sat tat sarvam anityaṃ yathā ghataḥ saṃś ca śabdaḥ / śuddhasya svabhāvasya prayogaḥ / sattvamātrasyopādhyanapekṣatvāt / yad utpattimat tad anityam / yathā ghaṭaḥ / utpattimac ca sukham ity avyatiriktaviśeṣaṇasya utpattir hi svarūpalābhaḥ / sā ca bhāvasyātmabhūtaiva kevalaṃ kalpanayā vyatirekiṇīva pradarśyate / yat kṛtakaṃ tad anityaṃ yathā ghaṭaḥ kṛtakaś ca śabda iti vyatiriktaviśeṣaṇasya / apekṣitaparavyāpāro hi svabhāvaniṣpattau bhāvaḥ kṛtaka iti / evaṃ pratyayabhedabheditvādayo draṣṭavyāḥ / atra hi dṛṣṭāntadharmibhiḥ sādhyadharmiṇāṃ hetukṛtaṃ sādṛśyam abhidheyam / sarva ete sādhanadharmā yathāsvaṃ pramāṇaiḥ siddhasādhanadharmamātrānubandha eva sādhyadharme 'vagantavyāḥ / vastutas tasyaiva tatsvabhāvatvāt / tanniṣpattāv aniṣpannasya tatsvabhāvatvāyogāt / viruddhadharmādhyāsasya bhedalakṣaṇatvāt // TSop 3.7: svabhāvahetor vaidharmyavantaḥ prayogāḥ / asaty anityatve nāsti kvacit sattvaṃ yathā gaganamaline / saṃś ca śabdaḥ / asaty anityatve na kvacid utpattimattvaṃ yathākāśe utpattimac ca sukham / asaty anityatve na kvacit kṛtakatvaṃ yathā kurmaromni / kṛtakaś ca śabda iti / atra dṛṣṭāntadharmiṇā sādhyadharmiṇo hetukṛtaṃ vaisadṛśyam abhidheyam // |
svabhāvapratibandha |
NB 2.20-21: svabhāvapratibandhe hi saty arthe 'rthaṃ gamayet // tadapratibaddhasya tadavyabhicāraniyamābhāvāt // NB 2.22-24: sa ca pratibandhaḥ sādhye 'rthe liṅgasya // vastutas tādātmyāt sādhyārthād utpatteś ca // atatsvabhāvasyātadutpatteś ca tatrāpratibaddhasvabhāvatvāt // NB 2.25: te ca tādātmyatadutpattī svabhāvakāryayor eveti tābhyām eva vastusiddhiḥ // NB 3.32-34: na hi svabhāvapratibandhe asaty ekasya nivṛttāv aparasya niyamena nivṛttiḥ // sa ca dviprakāraḥ sarvasya. tādātmyalakṣaṇas tadutpattilakṣaṇaś cety uktam // tena hi nivṛttiṃ kathayatā pratibandho darśanīyaḥ. tasmāt nivṛttivacanam ākṣiptapratibandhopadarśanam eva bhavati / yac ca pratibandhopadarśanaṃ tad eva anvayavacanam ity ekenāpi vākyenānvayamukhena vyatirekamukhena vā prayuktena sapakṣāsapakṣayor liṅgasya sadasattvakhyāpanaṃ kṛtaṃ bhavatīti na avaśyaṃ vākyadvayaprayogaḥ //
TSop 2.14: svabhāvapratibandhe hi saty artho 'rthaṃ gamayet / svabhāvena pratibandhaḥ pratibaddhasvabhāvatvam / yasmāt svabhāvapratibandhe sati sādhanārthaḥ sādhyārthaṃ gamayet / tasmād anayor eva vidhisādhanatā / nanu svabhāvapratibandham antareṇāpi candrodayāt kumudavikāsapratipattiḥ samudravṛddhiś ca / ātapasadbhāvāt parabhāge chāyāpratipattiḥ / kṛttikādyudayānantaraś ca rohiṇyādīnām udayaḥ pratīyate / tat katham ucyate svabhāvapratibandhe saty artho 'rthaṃ gamayed iti / tadapratibaddhasya tadavyabhicāraniyamābhāvāt / tad iti svabhāva uktaḥ / tenāpratibaddhas tadapratibaddhaḥ / yo yatra svabhāvena na pratibaddhaḥ sa tam apratibaddhaviṣayam avaśyam eva na [na] vyabhicaratīti nāsti tayor avyabhicāraniyamaḥ / yā tu candrodayādeḥ samudravṛddhyādipratītiḥ sānumānād eva / tathā hi hetudharmasyaiva tādṛśo 'trānumitir yatrāmbhojabodhādaya ekakālā jātāḥ / evaṃ sati kāryād iyaṃ kāraṇasiddhiḥ / vāyuviśeṣa eva ca yaḥ kṛttikādyudayakāraṇaṃ sa eva hi saṃtatyā rohiṇyādyudayakāraṇaṃ / hetudharmapratītes tatpratītir iti / evam atrāpi / yatrāvyabhicāras tatra pratibandho 'bhyūhyaḥ / sa ca pratibandhaḥ sādhye 'rthe liṅgasya / vastutas tādātmyāt tadutpatteś ca / atatsvabhāvasyātadutpatteś ca / tatrāpratibaddhasvabhāvatvāt / te ca tādātmyatadutpattī svabhāvakāryayor eveti / tābhyām eva vastusiddhiḥ / pratiṣedhasiddhis tu yathoktāyā evānuaplabdheḥ / nanv anupalabdhau kaḥ pratibandhaḥ / pratibaddhaś ca hetur gamakaḥ / idānīm eva hi kathitam / svabhāvapratibandhe hi saty artho 'rthaṃ gamayed iti / tatra svabhāvānupalabdhau tādātmyaṃ pratibandhaḥ / tathā hi tatrābhāvavyavahārayogyatā sādhyate / yogyatā ca yogyasvabhāvabhūtaiveti / kāraṇānupalabdhyādau maulapratibandhanibandhano gamyagamakabhāvaḥ / viruddhopalabdhyādau tu tattadviviktapradeśādikāryatvāt tādṛśasya dahanādes tadutpattinibandhana eva iti // |
svabhāvaviruddhakāryopalabdhi |
TSop 2.9.13) svabhāvaviruddhakāryopalabdhir yathā / nātra śītasparśo dhūmād iti / pratiṣedhyasya hi śītasparśasya viruddho 'gnis tasya kāryaṃ dhūmas tasya cehopalabdhiḥ / |
svabhāvaviruddhavyāpakopalabdhi |
TSop 2.9.9) svabhāvaviruddhavyāpakopalabdhir yathā nātra vahnis tuṣārasparśād iti / pratiṣedhyasya vahner yaḥ svabhāvas tasya viruddhaṃ śītaṃ tena vyāptas tuṣārasparśas tasya cehopalabdhiḥ / |
svabhāvaviruddhopalabdhi |
NB 2.35: svabhāvaviruddhopalabdhir yathā nātra śītasparśo 'gner iti // TSop 2.9.5) svabhāvaviruddhopalabdhiḥ / yathā nātra śītasparśo vahner iti / pratiṣedhyasya śītasparśasya yaḥ svabhāvas tasya viruddho vahnis tasya cehopalabdhiḥ / |
svabhāvānupalabdhi |
NB 2.32: svabhāvānupalabdhir yathā nātra dhūma upalabdhilakṣaṇaprāptasyānupalabdher iti // NB 2.43: ime sarve kāryānupalabdhyādayo daśānupalabdhiprayogāḥ svabhāvānupalabdhau saṃgraham upayānti // TSop 2.9.1) svabhāvānupalabdhiḥ / yathā nāstīha dhūma upalabdhilakṣaṇaprā[ptasyānupalabdheḥ / pratiṣedhyo hi dhūmas tasya yaḥ svabhāvas tasyānupalabdhiḥ /
svayaṃ tadāśrayaṇasya vā saṃdehe 'siddhaḥ TSop 3.11: tathā svayaṃ tadāśrayaṇasya vā saṃdehe 'siddhaḥ / yathā bāspādibhāvena saṃdigdho bhūtasaṃghāto 'gnisiddhau / bhūtānāṃ pṛthivyādīnāṃ saṃghātaḥ samūho 'gnisiddhyartham upādīyamāno 'siddhaḥ / yathā ca iha nikūñje mayūraḥ kekāyitād iti tadāpātadeśavibhrame / āpātanam āpātas tasya kekāyitasyāpāta utpādas tasya deśas tasya vibhramo bhrāntiḥ / atha vā āpataty āgacchaty asmād ity āpātaḥ / sa eva deśas tadāpātadeśaḥ / tasya vibhrame / yat punar ucyate 'nyair āpāta āgamanam iti tad ayuktam / na hi śrotrendriyasya prāpyakāritā ghaṭate / nāpīdaṃ bauddhadarśanam / tathā hy uktam Abhidharmakośe / _cakṣuḥśrotramano 'prāptaviṣayaṃ trayam anyatheti_ |
41件中20件表示